Depresja i lęk – kiedy warto zgłosić się po pomoc?

Depresja i zaburzenia lękowe to jedne z najczęstszych problemów zdrowia psychicznego na świecie. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ponad 280 milionów osób na świecie zmaga się z depresją [1]. Depresja i zaburzenia lękowe mogą znacząco wpływać na jakość życia, ale są schorzeniami, które można leczyć. Kluczowe jest rozpoznanie objawów i właściwe reagowanie na nie. Nie warto zwlekać z sięgnięciem po profesjonalną pomoc – wsparcie specjalisty może poprawić komfort życia i umożliwić powrót do zdrowia psychicznego. Choć epizody smutku i niepokoju są naturalną częścią życia, długotrwałe uczucie przygnębienia, lęku czy bezradności może wymagać profesjonalnej pomocy. Kiedy warto zgłosić się do specjalisty?

Objawy depresji i lęku

Depresja

Depresja to zaburzenie afektywne, które wpływa na emocje, myśli i funkcjonowanie człowieka. Do jej głównych objawów należą:

• długotrwałe uczucie smutku, pustki i beznadziei [2],

• utrata zainteresowań i przyjemności z codziennych aktywności,

• chroniczne zmęczenie i brak energii,

• trudności z koncentracją i podejmowaniem decyzji,

• zmiany w apetycie i masie ciała,

• zaburzenia snu (bezsenność lub nadmierna senność),

• myśli samobójcze lub tendencje autodestrukcyjne [3].

Zaburzenia lękowe

Zaburzenia lękowe charakteryzują się przewlekłym uczuciem niepokoju i strachu, które mogą zakłócać codzienne funkcjonowanie. Wyróżniamy m.in.:

• lęk uogólniony – ciągłe zamartwianie się i napięcie,

• ataki paniki – nagłe epizody intensywnego lęku, często z objawami fizycznymi, takimi jak przyspieszone bicie serca i duszności,

• fobie – irracjonalny strach przed konkretnymi sytuacjami lub obiektami,

• zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) – powracające natrętne myśli oraz konieczność wykonywania rytuałów w celu ich neutralizacji [4].

Kiedy warto zgłosić się po pomoc?

Objawy utrzymują się przez dłuższy czas

Jeśli uczucie smutku, lęku lub przytłoczenia trwa przez więcej niż dwa tygodnie i wpływa na codzienne funkcjonowanie, może to być znak, że potrzebna jest pomoc specjalisty [5].

Utrudnienie codziennego funkcjonowania

Gdy problemy ze zdrowiem psychicznym wpływają na pracę, życie rodzinne, relacje społeczne lub podstawowe czynności (np. dbanie o higienę, przygotowywanie posiłków), warto skonsultować się z lekarzem lub psychologiem [6].

Myśli samobójcze

Jeśli pojawiają się myśli o samookaleczeniu lub samobójstwie, należy natychmiast szukać pomocy. Można skontaktować się z bliskimi, lekarzem, telefonem zaufania lub udać się do najbliższego szpitala [7].

Problemy fizyczne

Zaburzenia psychiczne często mają swoje odzwierciedlenie w ciele. Przewlekłe bóle głowy, napięcie mięśniowe, problemy żołądkowe, przyspieszone bicie serca mogą być związane z długotrwałym stresem i lękiem [8].

Gdzie szukać pomocy?

• Lekarz pierwszego kontaktu – może skierować na konsultację psychiatryczną lub psychologiczną.

• Psycholog – pomoże w diagnozie problemu i terapii.

• Psychiatra – lekarz, który może przepisać leki w przypadku cięższych stanów.

• Grupy wsparcia – pomocna opcja dla osób, które chcą podzielić się swoimi doświadczeniami.

• Telefon zaufania – w Polsce działa np. Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym (116 123) i Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży (116 111), Telefon Zaufania na emigracji +49 17670053847.

Depresja i lęk to poważne zaburzenia, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie, relacje i jakość życia. Warto zgłosić się po pomoc, gdy objawy utrzymują się przez dłuższy czas, nasilają się lub utrudniają normalne życie. Szczególnie alarmujące są myśli samobójcze, utrata zainteresowań, przewlekłe zmęczenie, trudności ze snem oraz ciągłe napięcie i niepokój.

Profesjonalne wsparcie, takie jak psychoterapia, leczenie farmakologiczne i zmiana stylu życia, może skutecznie pomóc w powrocie do równowagi. Nie warto bagatelizować objawów – im wcześniej podejmie się działania, tym większa szansa na skuteczną pomoc i poprawę samopoczucia. Szukanie wsparcia to oznaka siły, a nie słabości.

Przypisy

1. WHO. "Depression." World Health Organization, 2022.

2. American Psychiatric Association. "Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5)." 2013.

3. National Institute of Mental Health. "Depression: What You Need to Know." 2021.

4. Mayo Clinic. "Anxiety disorders: Symptoms and causes." 2021.

5. Harvard Medical School. "When to seek help for depression." 2020.

6. NHS. "Mental health conditions: When to see a doctor." 2022.

7. Suicide Prevention Lifeline. "Recognizing the warning signs of suicide." 2021.

8. Johns Hopkins Medicine. "The Mind-Body Connection: Mental Health and Physical Health." 2022.