Czym jest przemoc domowa i jak ja rozpoznać
W każdej rodzinie dochodzi czasem do nieporozumień, a nawet kłótni. Większości z nas zdarzyło się zranić bliską osobę albo zachować napastliwe, czego później żałowałyśmy. Jednak gdy kłótnie, raniące słowa lub inne konflikty zdarzają się codziennie, można je uznać za przejaw przemocy domowej. Poniższe pytania pomogą ci lepiej zrozumieć relacje, jakie panują w twoim związku. Bądź szczera i zastanów się, na ile poniższe stwierdzenia opisują twoją sytuację. Czy twój partner:
zabrania ci widywania się z przyjaciółmi lub z rodziną;
mówi, że jesteś głupia, brzydka i że bez niego sobie nie poradzisz;
podnosi na ciebie rękę – bije cię; domaga się posłuszeństwa,
mówi ci, co i jak masz robić; zmusza cię do współżycia bądź do zachowań seksualnych, których nie akceptujesz;
awanturuje się, gdy nie ugotujesz na czas obiadu, nie posprzątasz mieszkania lub nie spełnisz innego życzenia;
zakazuje ci podjęcia pracy lub pójścia do szkoły;
jest chorobliwie zazdrosny i podejrzliwy, kontroluje cię i śledzi;
nie daje ci pieniędzy na utrzymanie, kontroluje wszystkie wydatki;
zabiera ci dokumenty i pieniądze;
często obraża cię, poniża, krytykuje i wyśmiewa;
grozi bronią palną lub nożem, mówi, że cię zabije lub skrzywdzi osoby ci bliskie, itp.;
świadomie niszczy twoje rzeczy osobiste;
grozi, że zabierze ci dzieci i że nie będziesz mogła ich widywać, jeśli od niego odejdziesz;
mówi, że jesteś chora psychicznie;
jest agresywny, gdy zwracasz mu uwagę, że za dużo pije lub prosisz, żeby coś zrobił;
usprawiedliwia swoje zachowanie działaniem alkoholu lub narkotyków.
Jeśli odpowiedziałaś twierdząco na jedno lub więcej z powyższych pytań, może to oznaczać, że doświadczasz przemocy.
Powinnaś wiedzieć, że przemoc domowa to każde zachowanie, które powoduje psychiczne i/lub fizyczne cierpienie osoby bliskiej, narusza jej prawa i wolności oraz ma na celu utrzymanie nad nią kontroli i władzy. Przemoc domowa może przyjmować wiele form. Wyróżniamy przemoc fizyczną, psychiczną, seksualną i finansową. Przemoc nie jest zjawiskiem marginalnym. Badania pokazują, że 90% aktów przemocy z jakimi spotykają się kobiety to przemoc jakiej doznają ze strony swoich partnerów. Przemoc domowa to ogromny problem społeczny i osobisty wielu kobiet, który w pierwszym okresie może przyjmować mniej drastyczne formy, z czasem upodabniać się do tortur. Dlatego nie bagatelizuj zachowań swojego partnera. Nikt nie zasługuje na to, aby się nad nim znęcano, naruszono jego prawa i godność.
Pamiętaj! Nic nie usprawiedliwia przemocy i chociaż uwalnianie się z krzywdzącego związku może być długotrwałym i trudnym procesem, nie rezygnuj, nie wstydź się i szukaj pomocy.
Co możesz zrobić, jeśli doświadczasz przemocy domowej?
Jeśli czujesz się zagrożona, nie wahaj się zadzwonić na policję, wybierając bezpłatny numer 110. Jeśli, chcesz porozmawiać i dowiedzieć się, jakie masz możliwości działania, zadzwoń pod numer telefonu dla kobiet 6110300. Pomoc możesz ponadto uzyskać pod ogólnoeuropejskim numerem alarmowym 112. Chcąc zapewnić sobie i swoim dzieciom bezpieczeństwo, działaj – o ile to możliwe – planowo
Pamiętaj! Nie jesteś winna przemocy, jakiej doświadczasz! To twój partner odpowiada za przemoc i tylko on może zaprzestać jej stosowania. Są jednak rzeczy, które możesz zrobić, aby zwiększyć bezpieczeństwo swoje i swoich dzieci:
zaplanuj działania odnoszące się do różnych sytuacji, w tym również kryzysowych;
trzymaj przy sobie wszystkie ważne numery telefonów; np. policji, telefonu zaufania, lokalnych organizacji, lekarza, szkoły, pomocy społecznej, prawnika;
naucz swoje dzieci dzwonić pod numer interwencyjny lub policji aby w razie potrzeby umiały wezwać pomoc i podać wymagane informacje (imię i nazwisko, adres i numer telefonu);
porozmawiaj z sąsiadami, do których masz zaufanie i którzy mogliby ci pomóc w razie potrzeby. Poproś, aby zadzwonili na policję, gdy usłyszą, że coś złego się dzieje;
spakuj najważniejsze rzeczy i schowaj je w bezpiecznym miejscu, np. u sąsiada;
staraj się mieć przy sobie pieniądze, w tym bilon na telefon lub na bilet autobusowy;
trzymaj zawsze przy sobie telefon komórkowy, ale też dowiedz się, gdzie jest najbliższa budka telefoniczna;
jeśli spodziewasz się ataku, schroń się w miejscu, z którego będziesz mogła zadzwonić.
Planując odejście, weź pod uwagę, że agresja sprawców często nasila się, kiedy dowiedzą się, że ich ofiara chce odejść. Dlatego najlepiej zrób to wtedy, gdy nie będzie go w domu. Zabierz ze sobą dzieci oraz potrzebne rzeczy i dokumenty: paszporty, akty urodzenia dzieci, karty upoważniające do zasiłków, polisy ubezpieczeniowe, akt własności domu, umowę najmu, prawo jazdy i dowody potwierdzające przemoc. Nie zapomnij o pieniądzach, kartach bankomatowych, kluczach, lekarstwach, potrzebnych ubraniach i ulubionych zabawkach dzieci. Postaraj się odłożyć trochę pieniędzy. Jeżeli musisz opuścić dom, możesz zamieszkać w schronisku dla kobiet ofiar przemocy (Frauenhaus). Możesz tam znaleźć osoby posługujące się językiem polskim. W schronisku możesz uzyskać pomoc i wsparcie w opracowaniu planu bezpieczeństwa, w wyjaśnieniu twojej sytuacji, w kontaktach z sądem i innymi instytucjami, oraz w dochodzeniu twoich praw i w sprawach dotyczących dzieci. Przebywając w schronisku będziesz mogła w spokoju przemyśleć swoją sytuację i podjąć działania. Schroniska w Niemczech mają utajniony ze względów bezpieczeństwa adres, ale można się z nimi skontaktować 24 godziny na dobę.
Jak zabezpieczyć się pod odejściu od męża lub partnera
Wiele kobiet wstydzi się ujawniać innym, że są ofiarami przemocy. Weź jednak pod uwagę to, że jeśli powiesz znajomym, rodzinie, pracodawcy lub nauczycielom dziecka o swojej sytuacji, zwiększy to twoje bezpieczeństwo. Unikniesz niebezpieczeństwa, że nieświadomie udzielą twojemu prześladowcy informacji na twój temat, a w sytuacji kryzysowej będziesz mogła liczyć na ich pomoc. Jeśli po opuszczeniu partnera lub po jego wyprowadzeniu się, będziesz mieszkała w tym samym miejscu lub w pobliżu, dbaj szczególnie o swoje bezpieczeństwo:
nie izoluj się od świata, ale zachowaj ostrożność;.
postaraj się unikać miejsc, w których zwykle bywałaś;
zmień w miarę możliwości swoje nawyki i codzienne zwyczaje;
postaraj się zmienić daty lub miejsca spotkań, o których twój prześladowca może wiedzieć;
wybieraj bezpieczniejszą drogę, gdy zbliżasz się do miejsc, których nie możesz uniknąć;
poinformuj szkołę lub przedszkole o sytuacji, powiedz kto będzie odbierał dzieci;
rozważ możliwość poinformowania pracodawcy, szczególnie, jeśli podejrzewasz, że twój partner będzie próbował się z tobą kontaktować w miejscu pracy;
zadbaj, żeby twój telefon komórkowy nie został „namierzony”, jeśli nie chcesz, aby twój prześladowca dowiedział się gdzie przebywasz;
skontaktuj się z przedstawicielem sieci lub zmień numer, jeśli obawiasz się, że cię namierzy. Możesz to sprawdzić poprzez wcześniejsze wybranie numeru 141;
unikaj używania wspólnych kart kredytowych lub debetowych i wspólnego konta w banku, gdyż pokwitowanie wskaże mu transakcje i miejsca, gdzie ich dokonałaś;
Zastrzeż swój nowy adres w sądzie i powiedz dzieciom, żeby utrzymywały go w tajemnicy.
Rozważ zmianę zamków w drzwiach, zabezpieczenie okien, zakupienie alarmu przeciwpożarowego i gaśnic oraz zainstalowanie zewnętrznego oświetlenia z czujnikiem ruchu. Poinformuj sąsiadów, że twój partner już z tobą nie mieszka i poproś, żeby poinformowali ciebie lub policję, jeśli go zobaczą. Rozważ zmianę numeru telefonu, zastrzeżenie go i używanie automatycznej sekretarki do sprawdzania połączeń. Zachowaj kopie nakazów sądowych. .
Jeśli twój były partner nie przestanie cię nękać i grozić ci dokumentuj zajścia, łącznie z datami. Jeśli są ślady jego działań, zrób zdjęcia obrazujące obrażenia i wyrządzone szkody.
Poproś lekarza o udokumentowanie urazów i zapisanie celu twojej wizyty. Jeśli uzyskałaś sądowy zakaz zbliżania się lub nakaz z klauzulą przewidującą aresztowanie sprawcy, gdy dopuści się on naruszenia jego postanowień, zgłoś to na policji, która ma obowiązek wszcząć dochodzenie. W nagłych wypadkach zawsze dzwoń pod numer 059133.
Przemoc a dzieci
Wbrew temu, co często sądzimy, dzieci są świadome tego, co dzieje się w domu. Mogą reagować w różny sposób, ale zawsze doznają krzywdy emocjonalnej. Przemoc ma ogromny wpływ na dzieci, ich kontakty społeczne i naukę, sprawia, że odczuwają złość, winę i strach.
Czują się bezsilne, mają sprzeczne uczucia, zarówno w stosunku do ciebie, jak i twojego prześladowcy. Mogą być niespokojne, mieć trudności ze snem, różne dolegliwości, problemy z jedzeniem, moczyć się w nocy, być agresywne, używać alkoholu lub narkotyków. Dzieci często czują się winne temu, co się dzieje w ich domu.
Ty z kolei możesz mieć poczucie winy, że zawodzisz jako matka, możesz się martwić, że odbiorą ci dzieci, gdyż ich właściwie nie chronisz. Pamiętaj! To sprawca jest odpowiedzialny za przemoc, a nie ty. Szukaj pomocy! Pomoże ci to lepiej wspierać i chronić dzieci. Z dala od miejsca, w którym dochodziło do przemocy, będą czuły się bezpieczniej. Bądź z nimi szczera, wyjaśnij, że przemoc jest zła.
Powinnaś mieć świadomość, że wysoki procent dzieci z domów, w których dochodzi do przemocy, staje się ofiarami molestowania psychicznego lub seksualnego ze strony tego samego sprawcy. Jeśli podejrzewasz, że do tego doszło, zrób wszystko, aby je ochronić. Jeśli dziecko przyzna się, że było molestowane, słuchaj go uważnie. Pozwól mu opowiedzieć, co się stało. Zapewnij je, że to nie jej lub nie jego wina. Okaż troskę. Jeśli twojemu dziecku zagraża dalsza przemoc, zgłoś to lokalnej organizacji.
Jeśli opuściłaś dom wraz z dziećmi z powodu przemocy, a dzieci i twój partner chcą się widywać i będzie to bezpieczne, nie sprzeciwiaj się. Jeśli jednak martwisz się, że spotkania te mogą stanowić dla was zagrożenie, gdyż na przykład sprawca może wyśledzić miejsce waszego pobytu, zgłoś ten fakt na policji lub w sądzie. Niestety obawy te nie zawsze są brane pod uwagę przez sądy rodzinne. Dlatego też, jeśli dowiesz się, że twój były partner stara się o kontakty z dziećmi, postaraj się o prawnika doświadczonego w sprawach o przemoc domową. Zwróć uwagę na obawy o bezpieczeństwo swoje i dzieci. Wskaż dowody (świadkowie, interwencje policji, zaświadczenia lekarskie). Jeśli obawiasz się, że dziecko może zostać porwane, poproś o nadzorowanie kontaktów. Jeśli nie będziesz zadowolona z orzeczenia, odwołaj się.
Jeśli obawiasz się, że sprawca może uprowadzić dzieci lub zatrzymać je po spotkaniu, wystąp o ustalenie miejsca pobytu dziecka przy tobie oraz nadzorowanie kontaktów ojca z dziećmi. Procedura jest podobna i najczęściej obie te kwestie rozpatrywane są wspólnie.
Jeśli dojdzie do uprowadzenia dzieci, wystąp do sądu o wydanie nakazu ich powrotu i przedsięwzięcie “kroków zapobiegawczych”, aby nie dopuścić do takiej sytuacji w przyszłości. Jeśli obawiasz się, że twoje dzieci zostaną uprowadzone poza Niemcy, może być ci potrzebna pomoc specjalisty.
Twoje prawa w kontaktach z Policja
Gdy policja przybędzie na interwencję masz prawo opisać przebieg zajścia pod nieobecność sprawcy przemocy i prosić o pomoc policji w dowiezieniu cię do domu dla kobiet (Frauenhaus) lub placówki medycznej, by otrzymać pomoc lekarską. Jeśli znajdujesz się w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia opisz:
szczegółowo przedstaw policji zajście;
odniesione obrażenia, również te niewidoczne lub wcześniejsze;
wskaż, jeśli to możliwe, świadków;
w miarę możliwości, przekaż policji narzędzie popełnienia czynu. Przemoc w stosunku do kobiet może dotyczyć m.in. następujących deliktów:
obraza (Beleidigung),
najście domu (Hausfriedensbruch),
uszkodzenie mienia (Sachbeschädigung),
uszkodzenie ciała (Körperverletzung),
zmuszanie (Nötigung),
grożenie (Bedrohung),
pozbawienie wolności (Freiheitsberaubung),
zmuszanie do czynów seksualnych (sexuelle Nötigung),
gwałt (Vergewaltigung),
znęcanie się nad podopiecznymi (dziećmi) (Misshandlung von Schutzbefohlenen, Kindern),
usiłowanie morderstwa (Mordversuch),
fizyczne znęcanie mogące zakończyć się śmiercią (Totschlagsversuche).
Wezwany patrol policji może nałożyć na sprawcę terminowy nakaz opuszczenia miejsca zamieszkania, o ile istnieje niebezpieczeństwo, że dojdzie do kolejnych aktów przemocy, a nakaz ten jest właściwym środkiem zapobiegającym niebezpieczeństwu. Możesz wówczas pozostać w domu, zaś sprawca będzie musiał oddać klucze od mieszkania. Jeśli naruszy nakaz, policja może go aresztować. Decyzję o pierwszym, nakazie opuszczenia miejsca podejmuje patrol policyjny. O dłuższym czasie obowiązywania nakazu oraz o jego przedłużeniu decyduje Urząd do Spraw Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego danego okręgu. Sprawdza, czy zagrożenie nadal istnieje i jeżeli uzna, że może dojść do kolejnych aktów przemocy może przedłużyć czas obowiązywania nakazu. Jeśli pomimo stosowania nakazu wobec sprawcy przemocy, nadal nie czujesz się bezpieczna, porozmawiaj o swoich obawach z policją lub z kimś z poradni (Beratungsstelle). Możesz także zamieszkać na jakiś czas w schronisku (Frauenhaus), albo wystąpić o przeniesienie do mieszkania interwencyjnego w tym samym lub innym mieście/okręgu. Nakaz opuszczenia miejsca zamieszkania przez sprawcę policja może odwołać tylko wówczas, gdy będzie przekonana, że nie istnieje dalsze niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia Twojego i dzieci. Musisz jednak pamiętać, że środki policyjne są działaniami przejściowymi. Za długoterminowe zarządzenia ochronne odpowiada sąd cywilny.
Cywilny nakaz ochrony
Wniosek o ochronę cywilnoprawną powinnaś złożyć w sądzie rodzinnym właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania. Wniosek taki możesz złożyć w formie pisemnej lub ustnej (w biurze składania podań lub w sekretariacie sądu). Według ustawy o ochronie przed przemocą (Gewaltschutzgesetz) masz prawo wystąpić o:
przydzielenie mieszkania do wyłącznej dyspozycji,
zakazanie sprawcy jakiegokolwiek kontaktu i zbliżania się do Ciebie. Sąd, w określonych przypadkach, może nakazać sprawcy, aby zaniechał:
wchodzenia do mieszkania osoby pokrzywdzonej;
przebywania w określonym otoczeniu wokół mieszkania; odwiedzania miejsc, w których ofiara przebywa;
prób łączności telefonicznej, elektronicznej oraz prób spotkania z ofiarą.
Nakaz sądowy dotyczący przydzielenia mieszkania do wyłącznej dyspozycji obowiązuje przez oznaczony czas, uzależniony od prawa własności lokalu. Przykład: Jeśli wyłączne prawo do mieszkania masz Ty, to nakaz opuszczenia mieszkania wydany przez sąd jest ostateczny, gdy zaś sprawca jest wyłącznym właścicielem, sąd może wydać nakaz opuszczenia mieszkania przez sprawcę na 6 miesięcy. Za naruszenie sądowego nakazu przewidziana jest kara grzywny lub kara pozbawienia wolności do 1 roku. Jeżeli na sprawcę został nałożony przez policję nakaz opuszczenia miejsca, należy poinformować o tym sąd. Sąd może zażądać od policji dokumentacji, by wydać orzeczenie. Pomocne są też zaświadczenia lekarskie dotyczące obrażeń. Jeśli jest to możliwe, proszę wskazać świadków. Jeśli nie chcesz, aby sprawca spotykał się z dziećmi z uwagi na niebezpieczeństwo znęcania się, powinnaś złożyć wniosek w sądzie o zawieszenie prawa kontaktu z dzieckiem. Ewentualnie może wchodzić w grę zarządzenie o nadzorowanym kontakcie, tzn. odwiedziny będą się odbywać w obecności jakiejś osoby zaufania lub pracownika Urzędu ds. Młodzieży (Jugendamt). W razie nękania rodziny (tj. ciągłego prześladowania, obserwowania, dzwonienia, mailowania czy uporczywego wysyłania smsów) możesz złożyć do sądu rodzinnego stosowny wniosek o wydanie odpowiedniego zarządzenia ochronnego. Sąd na Twój tzw. pilny wniosek, w nagłych przypadkach, może wydać zarządzenie ochronne w trybie postępowania pilnego w ciągu tygodnia. W przypadku złej sytuacji finansowej masz prawo do bezpłatnej porady adwokata lub możesz złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów procesowych. Informacje na ten temat można uzyskać w sądowym biurze składania podań lub w sekretariacie sądu.
W Niemczech istnieje szczególna oferta pomocy dla kobiet dotkniętych przemocą. Telefon zaufania „Przemoc wobec kobiet” o numerze 08000 – 116 016 jest dostępny całodobowo w całych Niemczech. Połączenie jest bezpłatne, a ponadto nie musisz zdradzać pracownikom swojego imienia ani nazwiska.
Gdzie szukać pomocy na terenie Niemiec:
Schroniska dla Kobiet (AutonomesFrauenhaus) tel. 37490622, 5593531, 91611836
Schroniskodla Kobiet (Frauenhaus BORA) 9864332
Terapeutyczna Wspólnota Mieszkaniowa (Therapeutische Frauenwohngemeinschaft BORA ) 97999646
Mieszkania Interwencyjne Frauenzimmere.V. 7875015
Hestiae.V. 4406058
Augusta 28598977
Placówki doradztwa: Frauentreffpunkt 6212005 (także w języku polskim)
Frauenberatung BORA 9274707
Jeśli rozważasz powrót do kraju lub z innych względów chciałabyś skontaktować się z polską organizacją skontaktuj się z
Centrum Praw Kobiet: 00-679 Warszawa Wilcza 60/19 , tel. 48 22 6520117 lub przez Internet: WWW.cpk.org.pl ;
porady.prawne@ cpk.org.pl ;
porady.psychologiczne@ cpk.org.pl
Źródło: http://www.finanse.cpk.org.pl/
Opracowanie: Aneta Ilcewicz / koordynator poradni socjalnej
Comments